Skills for life

Inmiddels is het weer rustig in de straat. Als ik uit het raam kijk, zie ik geen beweging. Ook niet van de bladeren in de bomen. Het waait nauwelijks, de zon schijnt, lekker temperatuurtje.
De keren dat er wel wat gebeurt (Irena uit Litouwen die Jonas van vier naar de speeltuin brengt, een langsrijdende auto, Uwe die buiten een sigaretje staat te roken) zijn op een hand te tellen in de paar uur dat ik schrijf.
Alles weer normaal.

Juli was druk! Er reden elk uur meerdere, ja echt, auto’s de doodlopende straat in en uit. Er stonden soms wel vier (!) vrachtwagens half op het trottoir. Busjes hard heen en weer. Veel mannen. Veel feestjes.
En mensen verdwenen.

In juni begon het. In de Whatsapp-groep van de buurt bieden mensen hun waar aan. Van alles kunnen we krijgen: een speelkleed voor peuters, bloempotje, grasmaaimachine, boekenkast, stoelen, 2-zitsbank, tripod (?), bedombouw, schilderij, kinderen, hun kleren, fietsen, zes dezelfde lampenkappen, gordijnrailhangers, fotolijstjes, gezelschapsspelletjes ... Meestal met foto, soms niet. Dan is het dus lelijk. We kunnen het uit de tuin halen of het wordt tegen de boom voor het huis gezet. Als er vijf pond of tien of meer betaald moet worden, even een afspraak maken of aanbellen graag.

In mei is er een barbecue ter gelegenheid van het afscheid van een collega van Mart en zijn vrouw. Michael is gestopt als beroepsmilitair op zijn 55ste. Hij en Susan hebben voor het eerst in hun leven een huis gekocht en verhuizen naar ‘Civvy Street’. Als de meeste mensen weg zijn, blijven Susan, Michael, Janet, Phil en ik napraten. De andere vier zijn allemaal Britten. Die hebben humor. Ik mis wel’es een cloutje. In het begin lachte ik dan toch mee, maar Susan ging controlevragen stellen ingeleid met een hoog: ‘Oooooh Boooo, I’m soooo amazed by your langauge skills ...’. Zoooo viel ik door de mand.
We hangen aan de hoge tafels, later op de enorme wegzakbanken bij Janet en Phil thuis. Hun zoon van vijftien en dochter van twaalf zitliggen er ook bij. De twee tieners zijn net zulke onderhoudende gesprekspartners als de volwassenen.
Susan is in gesprek met Hector, de zoon. Hij vertelt dat hij het in zijn klas niet leuk vindt en hoopt op een leukere groep als hij volgend jaar naar een andere school gaat. Twee jaar geleden in Duitsland had hij leuke vrienden en bijna een vriendinnetje. Maar toen gingen ze verhuizen. Susan vraagt of hij nog contact heeft met die vrienden en laat haar bewondering merken (‘Ooooooh ...’), want Hector spreekt Duits met z’n vrienden uit Duitsland. Daarvoor woonde het gezin in Italië. Ik vraag aan zusje Alice of zij zich dat nog kan herinneren, Napels, maar nee, weet ze niet veel meer van. Mama Janet vertelt dat Alice van alle vier het best Italiaans spreekt. ‘Sooooo wonderful ...!’ vindt Susan het, dat zulke jonge mensen al zoveel verschillende landen, talen en culturen kennen. ‘... skills for life!’
Ik vraag Hector hoe hij het vindt, die verhuizingen. ‘The Netherlands was nice.’ Gelukkig. Hij herinnert zich er niet veel meer van. Oh ja, hij had een meester die zong en gitaar speelde. ‘That was Italy’, zegt Janet. Hector vertelt dat hij de eerste dagen op een nieuwe school altijd vreselijk vindt. Hij is blij dat ze nu in Engeland wonen, want dat is zijn beste taal. Wat hem betreft, blijven ze hier.
Susan betoogt verder: ‘You build skills ...’ waar ze hun leven lang wat aan hebben. Ze hebben contact gehad met zoveel verschillende mensen, ze ervaren dat de wereld groter is dan de plek waar ze geboren zijn, ze kunnen zich redden in nieuwe situaties, ze maken gemakkelijk contact, ze weten wat goede en minder goede ...
‘Yeah’, zegt Hector.

Susan, Maria (Griekse buurvrouw) en ik zijn in ‘All Bar One’ in Cheltenham. Hippe kroeg. Veel glas, veel licht boven de wand met coctailglazen en sterke drank, hipster barman. Wij zijn de oudsten en zitten ver van de lichtwand af.
Maria vertelt dat haar dochter Angeliki afgelopen week hard huilde, omdat ze haar vriendinnen in Griekenland mist. Het heeft Maria geraakt. Het raakt haar nog. Ze voelt zich niet schuldig ‘... at least not now. This is our reality.’ In een poging Maria te steunen, zeg ik dat jonge kinderen veerkrachtig zijn en dat Angeliki’s verdriet niet betekent dat het haar overheersende staat van zijn is.
Mijn juffenhart schreeuwt heel wat anders: Ja natuurlijk is zij verdrietig! Zij is getraumatiseerd!! Wat denken jullie als ouders wel niet om om de twee, drie jaar te verhuizen en je kinderen weer weg te rukken van de plek die net vertrouwd begint te worden! Weer een andere taal, weer een andere groep, weer een andere omgeving, weer een andere slaapkamer! Of naar kostschool te sturen vanaf negen jaar, wat Britten en Amerikanen doen! Nog erger!!
Susan valt me bij: ‘... skills for life ...’.
De manier waarop Maria mij aankijkt, verraadt dat mijn opmerking haar niet heeft geholpen.
‘We don’t know what we do to them.’, zegt ze.

Toen wij hier in augustus ’22 kwamen wonen, vond ik het heel fijn dat mensen zo gemakkelijk een praatje maakten, belangstelling toonden, aanbelden ‘Are you coming ...?’, hulp boden, tips gaven. Sommige mensen ben ik heel aardig gaan vinden en ben ik graag bij. De mensen die je aan het einde van de avond opzoekt, als het feest afloopt. Die mensen waarbij je ‘How are you?’ neemt als ‘Hoe is het met je?’ in plaats van als ‘Hallo’, maar dat ook kan laten om direct te beginnen over dingen die je van elkaar weet. Vrienden.
De helft daarvan is in de zomer vertrokken. Sommigen nemen geen afscheid. Niet omdat ze dat niet aankunnen of omdat ze de anderen niet de moeite waard vinden. Het is geen issue voor ze en we zijn immers altijd welkom! En laten we wel wezen: verhuizen is druk genoeg.
Vera uit Duitsland nam wel afscheid. Een keer of vier. Vera spreekt vloeiend Engels, Frans en Spaans. En een beetje Nederlands, kwam ik achter toen ze een keer tegen mij in het Frans begon. 'Oh ja! Jij bent Niederlandsj. Sorry, Bo. Hahaha.' Ze had wel weer zin in een andere plek. Ze is gewend aan dan hier, dan daar en gaat in het andere land weer ‘making friends’ doen.
Tuurlijk. Leuk!
Helemaal niet leuk. Exodus uit Innsworth. Ik vond juni en juli geen leuke tijd op de patch.
Ik heb een traan gelaten, toen ik afscheid nam van Susan. Zij niet, zij heeft skills for life.
Ik heb me daarna voorgenomen niet nog een keer emo te doen, als ik afscheid neem van mensen waarvan ik ben gaan houden. We kunnen er gevoeglijk van uitgaan dat ik op m’n 54ste die skills niet meer ga leren, maar ik kan wel doen alsof. Ik kan me best een beetje aanpassen. Een beetje meedoen om te voorkomen dat ‘goodbye, farewell and yeah sure, see you’ ongemakkelijk wordt.
Dat zijn dan toch al drie vaardigheden.
Ik hoef ze de komende acht maanden niet in te zetten. Voorlopig is alles hier weer normaal.